Συνέντευξη με τον Κώστα Ξυκομηνό

Φωτογραφία: Standa Merhout

"Η επανάληψη της ίδιας εργασιακής καθημερινότητας δεν μου ταιριάζει"

Γιατί κάνεις αυτό που κάνεις;

Η επανάληψη της ίδιας εργασιακής καθημερινότητας δεν μου ταιριάζει. Η επιλογή του επαγγέλματος του ηθοποιού μου δίνει κάθε φορά τη μοναδική ευκαιρία να νιώθω δημιουργικός μέσα από εναλλασσόμενες συνεργασίες με διαφορετικούς συνεργάτες και νέους  εργασιακούς χώρους.

Πώς ξεκίνησε όλο αυτό με την τέχνη για εσένα;

Από την παιδική μου ηλικία όταν έβρισκα αφορμή, έκανα μιμήσεις και σκετσάκια στους γονείς μου, στους φίλους μου, στους συμμαθητές μου. Η μητέρα μου και η γιαγιά μου με πήγαιναν σε παιδικές παραστάσεις και ταινίες και από τότε μαγεύτηκα. Στα μαθητικά μου χρόνια συμμετείχα σε καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και η αγάπη για αυτή την τέχνη με οδήγησε να εγκαταλείψω τις σπουδές μου στα οικονομικά και να δώσω εξετάσεις σε Δραματική σχολή.

Με ποια τέχνη ταυτίζεσαι περισσότερο και γιατί;

Με την τέχνη της υποκριτικής! Της είμαι πιστός! Οι άλλες εμπλουτίζουν την ψυχή και το μυαλό μου και με ενδυναμώνουν κατά την διάρκεια της κοπιαστικής πορείας προς την αυτογνωσία.

Φωτογραφία: Πάτροκλος Σκαφίδας. Απο την παράσταση ''Πειρασμός''

Τι ρόλο θεωρείς πως πρέπει έχει ένας καλλιτέχνης στην κοινωνία;

Ο καλλιτέχνης εκτός από την ευαισθησία του, πρέπει  να κάνει κτήμα του τις κοινωνικές προσδοκίες, τους κοινωνικούς οραματισμούς, και τις  κοινωνικές διεκδικήσεις για ισότητα, αξιοπρέπεια, ελευθερία, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, ειρήνη, βιώσιμο φυσικό περιβάλλον και όλες τις αξίες που φωτίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Τόσο η τέχνη όσο και ο πολιτισμός συνδέονται άμεσα με την κοινωνική συνείδηση του ανθρώπου. Αν δεν χρησιμοποιεί την καλλιτεχνική του δύναμή σαν εργαλείο για την καταγγελία και την αλλαγή του συστήματος εξουσίας, όσο δεξιοτέχνης και να είναι, δεν θα εκφράζει τίποτα περισσότερο από το τυφλό του εγώ.

''Θα ήθελα να συναντούσα τον Άμλετ''

Αν συναντούσες έναν χαρακτήρα από θέατρο, κινηματογράφο ή λογοτεχνία ποιος θα ήταν; Τι θα του έλεγες και ποια ερώτηση σου θα ήθελες να απαντήσει;

Θα ήθελα να συναντούσα τον Άμλετ. Θα του εξέφραζα τον θαυμασμό μου για την προσπάθεια του να εννοήσει το χάος του ανθρώπινου νου και την αταξία του κόσμου που ζούμε. Θα τον ρωτούσα αν με το να υποδύεσαι τον τρελό αποφεύγεις την ίδια την τρέλα.

Γιατί τέχνη; Τι σημαίνει για εσένα αυτή η λέξη;

Από την εμφάνιση του ανθρώπου οι μύθοι, οι χοροί, τα τραγούδια, η χαρακτική στα σπήλαια είναι οι πρώτες μορφές καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Λειτούργησαν σαν μέσα κοινωνικής διαπαιδαγώγησης και σαν παράγοντες συγκινησιακής και διανοητικής ανάπτυξης. Η τέχνη εκφράζει τον εξανθρωπισμό του και  την απομάκρυνσή του από τη ζωώδη κατάσταση. Είναι η σκάλα πάνω στην οποία πατά η ανθρωπότητα για να ανέβει πιο ψηλά. Αντανακλά την αγωνία για την εξέλιξη, την πάλη μας με τα σκοτάδια, την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσωπικότητας και την ελπίδα για έναν κόσμο γεμάτο φως.

Ποιο φαγητό, ποτό, τραγούδι σε εμπνέει;

Η έμπνευση μου είναι οι συναντήσεις με τους συνανθρώπους μου. Αν αυτές συνοδεύονται από ένα εκλεκτό ξινόμαυρο κρασί,  ένα  σπιτικό φαγητό με αγάπη μαγειρεμένο και ένα τραγούδι από μια καλλίφωνη συντροφιά , η έμπνευση μου γίνεται ακόμη μεγαλύτερη!

''Ενοχλούμαι όταν  η τέχνη κρίνεται από την εμπορική της αξία''

Τι δεν σου αρέσει στον κόσμο της τέχνης;

Με ενοχλεί η εύπεπτη τέχνη που κάνει το μυαλό να λειτουργεί τεμπέλικα χωρίς να καταναλώνει ούτε την ελάχιστη φαιά ουσία και οδηγεί το άτομο και την κοινωνία στην αποχαύνωση. Όπως και η αυτοαναφορικότητα. Αυτό που εύστοχα γράφει ο ποιητής Νίκος Καρούζος «Η τέχνη μας η φρικτότερη του εγώ μεταμφίεση» από το «Στην ύλη εισχώρησαν ουρλιάζοντας». Αυτή η αντίληψη αντανακλά το εγώ του καλλιτέχνη και μεταφράζεται σε ανάγκη για αναγνώριση και οικονομικά οφέλη. Ενοχλούμαι όταν  η τέχνη κρίνεται από την εμπορική της αξία και διάφοροι κρατικοί και ιδιωτικοί οργανισμοί την μεταμορφώνουν σε καλλιτεχνικό αριστούργημα. Με αυτή την μέθοδο διαμορφώνουν το γούστο του κοινού, το κρατούν δέσμιο στη μετριότητα, το ελέγχουν και το μετατρέπουν σε  καταναλωτή χωρίς προσωπική κρίση.

Τι υπερδύναμη θα ήθελες να έχεις και γιατί;

Της μεταφοράς στο παρελθόν! Να  μπορούσα να ήμουν  παρόν σε ιστορικά  γεγονότα που αποτέλεσαν σταθμούς στην ανθρώπινη σκέψη και στην δομή του σύγχρονου κόσμου. Ενώ στο μέλλον δεν θα ήθελα να ταξιδέψω, αντιθέτως θα ήθελα πολύ να βιώσω καταστάσεις και εμπειρίες που η ανάγνωση ενός βιβλίου, τις προβάλει μόνο στη φαντασία μου.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σου έχει δοθεί;

Όσο η επιτυχία αυξάνει, άλλο τόσο πρέπει να αυξηθούν και τα βαρίδια που πρέπει να δένεις στα πόδια σου, για να συνεχίσεις να πατάς στην γη και να μην πετάς στα σύννεφα. Αυτό μου είπε ο παππούς μου ο Δημήτρης όταν του ανακοίνωσα ότι αποφάσισα να σπουδάσω την τέχνη της υποκριτικής. Πολύ χρήσιμη η συμβουλή του για ένα επάγγελμα που τρέφει καθημερινά τον ναρκισσισμό και την αυταρέσκεια.

Φωτογραφία: Βαγγέλης Γραμματικός. Από την τηλεοπτική σειρά "Άγριες Μέλισσες

Ποιες είναι οι μεγαλύτερες επιρροές σου;

Η ποίηση, η αστροφυσική, το μυθιστόρημα, η οικογένεια μου, η πόλη μου, η ψυχανάλυση, η φύση, ο κινηματογράφος, οι πρώτες θεατρικές παραστάσεις που είδα, η φιλοσοφία, η μουσική, οι δάσκαλοι μου, οι συναντήσεις μου με αυθεντικούς ανθρώπους συνθέτουν τον καμβά των επιρροών μου.

Τι δεν σου αρέσει στις συνεντεύξεις;

Οι ανόητες ερωτήσεις για  την προσωπική μου ζωή! Πώς πίνω τον καφέ μου, αν μου αρέσουν τα πατατάκια με ρίγανη, αν έχω σχέση, αν μικρός έπαιζα μπάσκετ κι άλλα σαχλά κλισέ! Λες και αυτές οι πληροφορίες είναι κάτι το σημαντικό!

Ποια θα ήταν για εσένα η ιδανική ερώτηση σε μια συνέντευξη;

Εξαρτάται από  το τι συμβαίνει την συγκεκριμένη χρονική περίοδο που μου απευθύνεται η ερώτηση. Πέρα από τις σταθερές μας αγωνίες και τα υπαρξιακά μας υπάρχουν και νέα ζητήματα που γεννιούνται. Αυτήν λοιπόν την χρονική στιγμή θα ήθελα μια από τις ερωτήσεις να είναι γύρω από την κλιματική κρίση.

Απάντησέ την μας.

Εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, η ζωή στη γη πολύ πιο σύντομα απ’ ότι περιμέναμε, θα αλλάξει δραματικά σε σχέση με σήμερα, με οδυνηρές συνέπειες κυρίως στην εξαφάνιση ειδών, στην έλλειψη νερού, στους εκτοπισμούς πληθυσμών και τον υποσιτισμό. Πολλά οικοσυστήματα στη γη, η θάλασσα, οι παράκτιες περιοχές, οι  λίμνες και τα ποτάμια βρίσκονται ήδη κοντά ή πέρα από τα όρια της προσαρμοστικότητάς τους. Δουλεύοντας λιγότερες παραγωγικές ώρες σε έναν θερμό κόσμο, οι φτωχότεροι εργαζόμενοι θα έρθουν εντονότερα αντιμέτωποι με φαινόμενα ακραία φτώχιας, κάτι που θα εντείνει ενδεχομένως την κλιματική μετανάστευση. Έχουμε ήδη πληγώσει πολύ την κοινή μας μητέρα Γη, ας προσπαθήσουμε να αλλάξουμε συνήθειες και τρόπο ζωής πριν το ρολόι από το παραπέντε πάει στο και πέντε!

Φωτογραφία: Σταύρος Χαμπάκης. Από την παράσταση "Με λένε Έμμα"

Γνώρισέ μας κάποιον και εμείς θα ξεκινήσουμε τη συνέντευξη με την ερώτηση που θα θέσεις εσύ.

Τον Ερρίκο Λίτση. Τον εκτιμώ πολύ ως συνάδελφο και ως άνθρωπο. Η ερώτηση που θα του έκανα είναι η έξης: Πως καταφέρνει να διαχειρίζεται τις αναποδιές  της ζωής με τόσο χιούμορ;

Τι ευχή θα έδινες στο Art in Vivo;

Εύχομαι δύναμη, αντοχή, υπομονή και επιμονή σε όλους σας για αυτήν την σημαντική προσπάθεια που κάνετε για να μείνει εύφορο το χωράφι της ουσιαστικής τέχνης.

Πού μπορούμε να σε βρούμε φέτος;

Στο θέατρο Τέχνης Καρόλου Κούν, στην παράσταση Μακμπέθ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία του Θανάση Δόβρη. Αν και δεν είμαστε ένας πολυμελής Σαιξπηρικός θίασος άλλα μόνο έξι ηθοποιοί καταφέραμε να παραστήσουμε όλα τα πρόσωπα, να αφηγηθούμε την ιστορία και με μια τολμηρή προσέγγιση να αναδείξουμε την επικίνδυνη γελοιότητα της αυταρχικής  εξουσίας. Μαζί με τον Θάνο Τοκάκη στον ρόλο του Μακμπέθ και την Εύη Σαουλίδου στον ρόλο της Λαίδη Μακμπέθ συμπρωταγωνιστούν ο Γρηγόρης Ποιμενίδης, ο Κώστας Κουτσολέλος, ο Κωνσταντίνος Πλεμμένος κι εγώ. Κάθε Τετάρτη και Κυριακή στις 8μμ. Πέμπτη έως Σάββατο στις 8.30μμ. Έως και 31 Ιανουαρίου 2022. Επίσης ως Νώντα, στη σειρά Άγριες Μέλισσες που προβάλλεται για τρίτη σεζόν στον Αnt1.

Φωτογραφία: Κική Παπαδοπούλου. Από την παράστασ "Μακμπέθ"