Το Art in Vivo συνομιλεί με τον συγγραφέα Θεόδωρο Χατζηκώστα, για την «Κιβωτό» κι όχι μόνο

Το Art in Vivo συνάντησε τον συγγραφέα Θεόδωρο Χατζηκώστα, για μία συνέντευξη σχετικά με το μυθιστόρημά του «Η Κιβωτός», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πηγή.

Τι σε ενέπνευσε να δημιουργήσεις τον κόσμο της «Κιβωτού»; Υπήρξε κάποιο προσωπικό ή κοινωνικό γεγονός που σε επηρέασε ιδιαίτερα;

Ήταν ένας συνδυασμός πολλών βιωμάτων και ιδεών που κάποια στιγμή έπρεπε να βρουν τον δρόμο τους προς τα έξω. Το προσωπικό γεγονός που με επηρέασε περισσότερο ήταν σίγουρα η πατρότητα. Όσον αφορά τα κοινωνικά γεγονότα στον πραγματικό κόσμο, σίγουρα το έναυσμα ήταν η κρίση του 2010. Ήταν ένα μεγάλο χαστούκι για ανθρώπους που μέχρι τότε πίστευαν στο ρητό πως μπορούν να προκόψουν αρκεί να δουλεύουν σκληρά. Ένα motto (το Αμερικάνικο ή καπιταλιστικό όνειρο αν θέλετε) που ήδη είχε ξεφτίσει προ πολλού στην γενέτειρα του, στις ΗΠΑ, εκεί που πλέον η «μεσαία» τάξη υπόκειται συστηματική αφαίμαξη.

Η «Κιβωτός» είναι ένα γεμάτο έργο. Ποιες είναι οι βασικές ιδέες που ήθελες να επικοινωνήσεις μέσω της αφήγησης;

Υπάρχει μια σειρά από ιδέες και νοήματα σε διάφορες κλίμακες έντασης μέσα στο βιβλίο άλλες κάνουν την εμφάνιση τους με άμεσες και άλλες με έμμεσες αναφορές. Ένας κύριος πυλώνας προβληματισμού είναι σίγουρα η καταστροφή των δημοκρατιών δια μέσω της υπερσυσσώρευσης του πλούτου. Από εκεί μπορούμε να αναζητήσουμε το γιατί συμβαίνει αυτό, για την έλλειψη ηθικών αξιών, για το αν οι ηθικές αξίες παραμένουν στιβαρές ακόμη και όταν τα πράγματα δυσκολεύουν…

Πώς προσέγγισες την ανάπτυξη των χαρακτήρων και ποιος ήταν ο ρόλος τους στην εξέλιξη της πλοκής;

Η γέννηση των κύριων χαρακτήρων ήταν μια πρόκληση, γιατί θα έπρεπε να έχουν μια ψυχοσύνθεση διαφορετική από οποιονδήποτε θνητό έχουμε γνωρίσει στη ζωή μας. Ένας άφθαρτος άνθρωπος τετρακοσίων ετών, που έχει δει γενιές να γεννιούνται και να πεθαίνουν σίγουρα αποκτά διαφορετική αντίληψη για τη ζωή, σε σχέση με αυτή που έχει ένας συνηθισμένος άνθρωπος.
Μα και οι «μικροί» δευτερεύοντες χαρακτήρες, όλοι τους διαφορετικοί, όλοι τους με τον δικό του σταυρό ελαφρύ ή βαρύτερο, με τα καλά ή τα άσχημα τους, δεν αποτελούν διακοσμητικό στοιχείο στο σύμπαν της Κιβωτού. Αποτελούν τις πινελιές που χρωματίζουν την ουδέτερη κυνικότητα με ανθρωπιά, με κακία, με λύπη, θλίψη και θρήνο. Και ακόμη και αυτοί, μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση.

Η «Κιβωτός» περιέχει συμβολισμό. Μπορείς να μας εξηγήσεις κάποια από τα σύμβολα που χρησιμοποιείς;

Δεν υπάρχει πιο συμβολική ιστορία από αυτή της βιβλικής Κιβωτού. Μα οι ομοιότητες σταματούν εκεί, καθώς σύντομα συνειδητοποιούμε πως ακόμη και αυτή – η Κιβωτός – αποτελεί μια στρεβλή εικόνα σωτηρίας ενός περιεχομένου που ίσως δεν μπορεί και δεν πρέπει να σωθεί!

Ποιες προκλήσεις αντιμετώπισες κατά τη σύνθεση του έργου;

Ξοδεύτηκαν πολλές ώρες σε έρευνα σε κάθε τομέα ώστε να υπάρχει μια επαρκής (στην χειρότερη) επιστημονικοφανής περιγραφή για το πώς λειτουργούν τα πράγματα στο σύμπαν του βιβλίου. Από εκεί και πέρα, έπρεπε να ξεσκονίσουμε τις… σκακιστικές μας δεξιότητες αλλά και να εμβαθύνουμε σε βιολογία και ψυχολογία όσο περισσότερο μπορούσαμε.

Πώς χειρίστηκες την χρονική δομή του βιβλίου;

Μου αρέσει να γράφω επιτηδευμένα με κενά στο “timeline” και ειδικά σε βιβλίο όπως η Κιβωτός νομίζω πως αυτό είναι το ζητούμενο. Αλλά δεν μπορώ να πω περισσότερα, για ευνόητους λόγους!

Ποιοι είναι οι λόγοι πίσω από την επιλογή της διατοπικής πραγματικότητας που δημιουργείς; Πιστεύεις ότι το βιβλίο σου έχει έναν καθολικό χαρακτήρα που μπορεί να διαβαστεί σε διαφορετικές χρονικές στιγμές;

Σίγουρα θέλω να προβληματίσω. Γιατί έχω και εγώ την ναρκισσιστική αφέλεια κάθε συγγραφέα να πιστεύω πως μπορεί να διαβάσει το βιβλίο μου κάποιος ο οποίος θα γίνει καλύτερος άνθρωπος από τους προβληματισμούς και τα νοήματα που θα προκύψουν. Και μπορεί αυτός ο άνθρωπος αύριο να αλλάξει κάτι προς το καλύτερο στον κόσμο.

Πως βλέπεις τη σχέση των θεμάτων του βιβλίου σου στην πραγματική ζωή;

Η υπερσυσώρευση του πλούτου δεν είναι επιστημονική φαντασία. Είναι πραγματικότητα και βλέπουμε καθημερινά το πώς αυτή πιέζει τις χαμηλές τάξεις στον ανεπτυγμένο κόσμο. Όπως και η πάλη για περισσότερη δύναμη και επιρροή. Οπότε θα έλεγα πως το θέμα του βιβλίου αφορά πραγματικά το σήμερα, αυτό που διαδραματίζεται αυτή τη στιγμή μπροστά στα μάτια μας.

Στο βιβλίο σου, οι ήρωες καλούνται να επιβιώσουν σε έναν κόσμο που αλλάζει. Πιστεύεις ότι οι άνθρωποι, στην πραγματικότητα, προσαρμόζονται;

Για να υπάρξει μια έστω και μικρή καθολική και μόνιμη αλλαγή στην ανθρώπινη φύση, απαιτούνται εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια. Το ότι το είδος μας είναι ευπροσάρμοστο είναι αυταπόδεικτο αλλά όχι και μόνιμο. Άνθρωποι που φέρονται άψογα ζώντας σε προηγμένα κράτη και κοινωνίες, μπορεί σε μια επίσκεψη σε μια άλλη χώρα να βγάζουν μια άλλη εντελώς άθλια συμπεριφορά. Η προσαρμοστικότητα δεν πρέπει να συγχέεται με την εξέλιξη.

Η «Κιβωτός» φέρνει στο προσκήνιο τις ερωτήσεις γύρω από την ατομική και συλλογική ευθύνη. Ποια θεωρείς πως είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα σήμερα όσον αφορά τις αξίες και τις ηθικές επιλογές;

Έχει γραφτεί πολλές φορές πως αιτία για την διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα του κράτους μας είναι η κρίση αξιών (και προφανώς αυτό ισχύει σε κάθε χώρα). Δυστυχώς το να διδάξεις αξίες σε κάποιον που προσπαθεί να επιβιώσει, είναι σαν να προσπαθείς να αλλάξεις ρόδα σε ένα αυτοκίνητο την ώρα που κινείται. Στην θεωρία είναι βέβαιο πως αν δεν αμελούσαμε τις υποχρεώσεις μας ως πολίτες να επιλέγουμε σωστούς εκπροσώπους, αν δεν μπαίναμε στον πειρασμό να συμμετάσχουμε στην διαφθορά, αν τα κάναμε όλα σωστά, θα είχαμε ένα πολύ καλύτερο κόσμο. Μα μια τέτοια μετάβαση θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη όσο και χρονοβόρα. Την ίδια στιγμή, είναι πιο εύκολο τα πράγματα να πάνε προς το χειρότερο με αποποίηση των ευθυνών μας, με λαϊκισμό και ψήφους/επιλογές «διαμαρτυρίας» που γιγαντώνουν μικρούς τύραννους και καιροσκόπους.

Ποια ήταν η προσωπική σου πορεία ως συγγραφέας και ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισες μέχρι να ολοκληρώσεις την «Κιβωτό»;

Η πορεία μου ήταν αρχικά η συγγραφή άρθρων σε περιοδικά ειδικής και γενικής ύλης που αργότερα μεταφέρθηκε στο διαδίκτυο μέσω ενός portal πάνω στον τομέα μου. Πλην αυτού, έχω αρθρογραφήσει για τρίτα portals, και έχω συμμετάσχει σε συλλογικά έργα. Η μεγαλύτερη πρόκληση για την ολοκλήρωση της «Κιβωτού» ήταν να δομηθεί ένα πλήρες σύμπαν και μέσα σε αυτό να υπάρχουν διαστρωματώσεις ιστοριών η κάθε μία με την δική της βαρύτητα στην εξέλιξη της πλοκής.

Υπάρχουν συγγραφείς ή έργα που σε έχουν επηρεάσει ιδιαίτερα στην ανάπτυξη της γραφής σου;

Έχω αγαπημένα έργα και συγγραφείς, αλλά δεν νομίζω πως η γραφή μου, έχει επηρεαστεί από κάτι ή κάποιον συγκεκριμένο. Θεωρώ πως την μεγαλύτερη ίσως επιρροή που έχω λάβει ήταν από τα περιοδικά τεχνολογίας των ‘90s (και κυρίως το Pixel) όπου ξεκοκάλιζα κάθε άρθρο και στήλη. Είμαι σχεδόν βέβαιος πως ανεπαίσθητα έχω πάρει πράγματα από όλους εκείνους τους δημοσιογράφους και συγγραφείς-χομπίστες που περιέγραφαν λ.χ. μια (ακόμη) βροχερή ημέρα στο Λονδίνο!

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια ως συγγραφέας; Υπάρχει κάποιο νέο έργο που να είναι στα σχέδιά σου;

Υπάρχει έτοιμο το υλικό για την συνέχεια της ιστορίας της «Κιβωτού». Δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να αποκαλύψω πολλά για το πότε και το πώς θα εκδοθεί ή το τι πραγματεύεται. Για εμένα είναι εξαιρετικά σημαντικό σε μια ιστορία να προχωράει η πλοκή προς ένα νόημα, προς μία ολοκλήρωση. Είναι κάτι που απαιτεί ο αναγνώστης και που πρέπει να του το παρέχουμε πάση θυσία και το δεύτερο βιβλίο της Κιβωτού θα πορευθεί σε αυτό το μονοπάτι.

Τι μήνυμα θα ήθελες να περάσεις στους αναγνώστες μέσω της «Κιβωτού»;

Θα μπορούσα να γράψω δύο σελίδες με επικεφαλίδες αλλά θα προτιμούσα οι αναγνώστες να πάρουν το κομμάτι του βιβλίου που θα τους αγγίξει περισσότερο. Άλλοι μπορεί να σταθούν στην ανελαστικότητα της ηθικής, στην διαβρωτικότητα του χρόνου, στο πόσο μικρή και πολύτιμη είναι η ζωή, στην καλοσύνη που αποτελεί το μόνο πραγματικό βάλσαμο για την ψυχή, στην ελπίδα, στον προβληματισμό για τις κοινωνίες μας και τόσα, τόσα άλλα πολλά σημαντικά ή σημαντικότερα.

Τι πιστεύεις ότι κάνει το βιβλίο σου ξεχωριστό και πώς αντιλαμβάνεσαι την αντίδραση του κοινού στην εποχή μας;

Πιστεύω πως το βιβλίο μου είναι ξεχωριστό γιατί δεν είναι συνηθισμένο για το είδος του. Η επιστημονική φαντασία υπάρχει σε μια συγκεκριμένη δόση μα το κυρίως πιάτο και νόημα έχει να κάνει με την ανθρωπιά και τις κοινωνίες μας. Δεν φοβάται να βωμολοχήσει ή να προχωρήσει σε νεωτερισμούς στην αφήγηση όποτε το θεωρεί απαραίτητο. Δεν αντιγράφει ιστορίες και τρόπους γραφής, είναι από μόνο του αυτό που είναι, με ένα συγκεκριμένο σκοπό και τρόπο, με τις ανατροπές και τις αποκαλύψεις του. Όσον αφορά τις αντιδράσεις, έχω έρθει σε επαφή με αναγνώστες/στριες στις όποιες εκθέσεις έχω συμμετάσχει έως τώρα και θα μπορούσα να πω πως τα σχόλια ήταν συγκινητικά. Δεν νομίζω πως υπάρχει μεγαλύτερη επιβράβευση, από το να μπαίνεις σε ένα booth έκθεσης, σε ένα βιβλιοπωλείο, σε ένα ψηφιακό κατάστημα, σε ένα forum ή σε ένα portal ανάγνωσης και να βρίσκεις τόσο θερμά σχόλια για το βιβλίο σου γραμμένα από έναν αναγνώστη που δεν έχεις συναντήσει ποτέ στη ζωή σου! Είναι μια απερίγραπτη χαρά που εύχομαι κάθε συγγραφέας να βιώσει!

Περιγραφή βιβλίου

Όταν η λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας συναντά τη φιλοσοφία, σ’ ένα βιβλίο που έρχεται από το μέλλον!
Αρχές του 27ου αιώνα.

Η υπερσυσσώρευση πλούτου από μια μικροσκοπική κάστα ολίγων έχει ωθήσει κάθε κοινωνία της Γης στο χείλος της κατάρρευσης. Οι έχοντες έχουν πλέον τη δυνατότητα να ζουν για αιώνες, παρατείνοντας τη μιζέρια όλων των υπολοίπων, διαγωνιζόμενοι χωρίς καμία επαφή με την πραγματικότητα για το ποιος θα γίνει πλουσιότερος. Οι πολλοί αδυνατούν να αντιδράσουν, φυτοζωώντας, όντας ελεγχόμενοι, αδύναμοι και παρατημένοι στην τύχη τους. Η ανθρωπότητα μπορεί μόνο να ελπίζει αόριστα και να ονειρεύεται. Τίποτα δεν δείχνει ικανό να αντιστρέψει το υπάρχον status quo, μέχρι τη στιγμή που μια αναπάντεχη αλλαγή στο κλίμα απειλεί το κυρίαρχο είδος του πλανήτη με αφανισμό.

Κάτω από την πίεση της απόλυτης καταστροφής, ένας οραματιστής αναλαμβάνει να κινήσει τα νήματα προκειμένου να διασωθεί ο ανθρώπινος πολιτισμός. Το μέσο επίτευξης αυτού του στόχου είναι μία διαστημική κιβωτός που θα ταξιδέψει σε έναν μακρινό συμβατό πλανήτη, προκειμένου να ξαναχτιστεί εκεί ο πολιτισμός μας.

Πίσω όμως από τις καλές προθέσεις, πάντα κρύβεται ο διάβολος και η μόνιμη ανθρώπινη εμμονή για εξουσία. Μικρές ιστορίες καθημερινών ανθρώπων και μυστηριώδεις συμπτώσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών θα αποκαλύψουν σύντομα το ποιος ή ποιοι θα προσπαθήσουν ή και θα καταφέρουν να χειραγωγήσουν την ανθρωπότητα.

Μελλοντική δυστοπία ή μια υπερρεαλιστική απεικόνιση της σύγχρονης πραγματικότητας;

Τι συμβαίνει όταν η φιλοσοφία συναντάει τη λογοτεχνία φαντασίας;
Η απάντηση βρίσκεται ήδη στα χέρια σου και ξεκινάει από την πρώτη σελίδα!

Βιογραφικό Συγγραφέα

Ο Θεόδωρος Χατζηκώστας γεννήθηκε το 1975 στη Θεσσαλονίκη. Από μικρό παιδί επέδειξε πάθος για τη μυθολογία, την επιστημονική φαντασία, και φυσικά τη συγγραφή. Έχει κατά καιρούς συνεργαστεί με περιοδικά και portals, με έργο που περιλαμβάνει κριτικές, μικρά διηγήματα και κόμικς. Αγαπάει τις ιστορίες με ασύμμετρη πλοκή, αληθινά νοήματα, ανατρεπτικές καταστάσεις, αλλά και χιούμορ σε κάθε πιθανή του χρωματική διαβάθμιση.

Γενικά χαρακτηριστικά

Συγγραφέας
Θεόδωρος Χατζηκώστας

Σελίδες
598

Διαστάσεις
14×21 cm

Εκδοτικός Οίκος
Εκδόσεις Πηγή

ISBN
978-960-626-705-5

Βάρος
0.5 kg