Υπάρχουν βιβλία τα οποία είναι σαν τις παραδεισένιες παραλίες, που λίγοι τις ξέρουν κι ακόμα λιγότεροι τις επισκέπτονται. Όταν όμως τις βρίσκουμε και βυθιζόμαστε στα γαλαζοπράσινα διαφανή νερά τους, νιώθουμε λες και είμαστε στον παράδεισο. Το Art in Vivo, στηρίζοντας αμέριστα το σύγχρονο ελληνικό βιβλίο, παρουσιάζει παρακάτω επιλογές βιβλίων συγκαιρινών Ελλήνων κι Ελληνίδων συγγραφέων, που αξίζει κανείς να επενδύσει πάνω τους. Γιατί, όπως είπαμε, μερικά λογοτεχνικά διαμάντια είναι σαν τις παραδεισένιες παραλίες που αγνοούμε κι ας βρίσκονται συχνά μπροστά στα μάτια μας. Παρακάτω παραθέτουμε επιλογές μας από πεζογραφία και ποίηση, με τη δέσμευση ότι άμεσα θα επανέλθουμε και για τα υπόλοιπα λογοτεχνικά είδη και κυρίως αυτό της πολύπαθης λογοτεχνίας για παιδιά κι εφήβους. Μείνετε λοιπόν συντονισμένοι στη νέα στήλη. Είθε οι επιλογές μας να σας (και μας) δικαιώσουν!
- La cuna-Σκοτεινό σημείο, του Πέτρου Κωσταρά, Εκδόσεις Υδροπλάνο
Το La Cuna – Σκοτεινό Σημείο είναι ένα σύντομο αλλά εξαιρετικά πυκνό ψυχολογικό θρίλερ που ξεχωρίζει για τη συναισθηματική του ένταση και τη βαθιά ανθρώπινη θεματολογία του. Μέσα από την κλειστοφοβική συνθήκη δύο γυναικών –μητέρας και κόρης– εγκλωβισμένων σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, ξεδιπλώνεται μια ιστορία που ακροβατεί ανάμεσα στο παρόν και το τραυματικό παρελθόν, την επιβίωση και την εξιλέωση. Η αφηγηματική δομή είναι απλή, μα δυνατή, δίνοντας χώρο στους χαρακτήρες να ξεγυμνώσουν τις αντιθέσεις τους: Την απόσταση ανάμεσα στις γενιές, τον θυμό, την απώθηση, αλλά και την ανάγκη για επανένωση.
Το βιβλίο αξιοποιεί συμβολισμούς —όπως οι δύο πόρτες στο σκοτεινό δωμάτιο που οδηγούν είτε στο φως είτε στον θάνατο— για να αποδώσει υπαρξιακά διλήμματα, ψυχολογικούς εγκλωβισμούς και την αναζήτηση της λύτρωσης. Η γραφή είναι κοφτή, γεμάτη ένταση, χωρίς περιττά στολίδια, και διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον μέχρι την τελευταία σελίδα. Παρόλο που η έκτασή του είναι μικρή (περίπου 140 σελίδες), η συναισθηματική του βαρύτητα είναι μεγάλη.
La Cuna – Σκοτεινό Σημείο αξίζει να το διαβάσει κανείς όχι μόνο για την αγωνία της πλοκής, αλλά και για την εσωτερική του δύναμη: Θίγει με λιτό αλλά ουσιαστικό τρόπο θέματα όπως η οικογενειακή αποξένωση, ο φόβος, οι ενοχές, η ανάγκη για συγχώρεση και, τελικά, η δυνατότητα της κάθαρσης. Είναι ιδανική επιλογή για όποιον αναζητά ένα σύγχρονο ελληνικό έργο με δραματική ένταση, ψυχολογικό βάθος και συμβολική δύναμη.
2. Η κιβωτός, του Θεόδωρου Χατζηκώστα, Εκδόσεις Πηγή
Το μυθιστόρημα Η Κιβωτός του Θεόδωρου Χατζηκώστα είναι ένα εκτενές έργο επιστημονικής φαντασίας με έντονη φιλοσοφική και πολιτικοκοινωνική διάσταση, τοποθετημένο στον 27ο αιώνα, σε έναν κόσμο όπου μια πανίσχυρη ελίτ κατέχει τον πλούτο, τον έλεγχο της τεχνολογίας και τη δυνατότητα αιώνιας ζωής, ενώ η πλειοψηφία της ανθρωπότητας βρίσκεται σε παρακμή. Με φόντο μια δυστοπική κοινωνία που μοιάζει επίκαιρη, το βιβλίο αναπτύσσει μέσα από πλούσια αφήγηση και συμβολισμούς ερωτήματα για την εξουσία, την ανθρώπινη ηθική και την επιβίωση, καλώντας τον αναγνώστη σε μια βαθιά ενδοσκόπηση για το μέλλον που χτίζουμε. Με σχεδόν 600 σελίδες, αποτελεί ένα ώριμο και φιλόδοξο δείγμα ελληνικής επιστημονικής φαντασίας που απευθύνεται σε όσους αναζητούν ουσία πίσω από την πλοκή και βάθος πίσω από την πρόβλεψη.
3. Είδα έναν άνδρα να, Μάρτζη Κοντέσσα, Εκδόσεις Αλάτι
Το πλέον φεμινιστικό βιβλίο, έχοντας τον πλέον διακειμενικό τίτλο από το γνωστό τραγούδι του Γιάννη Αγγελάκα. Εστιάζει στην ανθρώπινη συνάντηση και το αθέατο βάθος των στιγμών: Μέσα από την περιγραφή ενός άνδρα, αποκαλύπτονται φωνές ανώνυμων ανθρώπων, καταστάσεις από κάθετες κοινωνικές ευαισθησίες, μια «ανάσα» στο πλήθος – «όμως είδα έναν άνδρα να…» – και ξετυλίγεται μια συγκινητική υπενθύμιση της συλλογικής μας ταυτότητας και της κοινής ύπαρξης. Ο λόγος κοφτός, ακροβατεί μεταξύ ποίησης και πεζογραφίας. Η Καβαλιώτισσα συγγραφέας δείχνει με τη γραφή της ότι αφηγητής κι αναγνωστικό κοινό πρέπει να περπατήσουν την ίδια αφηγηματική απόσταση να αναπνεύσουν τον ίδιο αέρα και να σταθούν μαζί μπροστά στο ανθρώπινο — το τρωτό, το στιγμιαίο, το σιωπηλό. Με λόγο ελλειπτικό αλλά φορτισμένο, η Μάρτζη Κοντέσσα δεν διηγείται απλώς σκηνές· τις ανοίγει σαν μικρά παράθυρα στη συλλογική εμπειρία, απαιτώντας από τον αναγνώστη να μη μείνει θεατής αλλά να συναισθανθεί, να νοηματοδοτήσει, να δει. Το Είδα έναν άνδρα να… είναι ένα βιβλίο που δεν προσφέρει απαντήσεις, αλλά γεννά ερωτήματα — για την ανθρωπιά, τη μοναξιά, την απουσία και τις άδηλες πράξεις που μας συνδέουν, χωρίς να ειπωθούν ποτέ.
4. Αδέσποτες σκιές, Γιώργος Δάμτσιος, Εκδόσεις Bell
Το Αδέσποτες Σκιές του Γιώργου Δάμτσιου είναι ένα σκοτεινό, σφιχτοδεμένο αστυνομικό θρίλερ που δεν περιορίζεται μόνο στην αγωνία της πλοκής, αλλά εστιάζει βαθύτερα στους χαρακτήρες και τα τραύματά τους. Ο συγγραφέας συνθέτει μια ατμόσφαιρα έντονα κινηματογραφική, με έντεχνη εναλλαγή ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν, ανασύροντας εγκλήματα θαμμένα στη μνήμη και ενοχές που δεν εξαργυρώθηκαν ποτέ. Οι πρωταγωνιστές γεμάτοι ρωγμές – κι αυτό τους καθιστά πειστικούς και ουσιαστικούς. Το βιβλίο απευθύνεται τόσο στους λάτρεις του αστυνομικού μυθιστορήματος όσο και σε όσους αναζητούν κοινωνική ένταση, ψυχογραφία και ηθικά διλήμματα πίσω από το μυστήριο. Αν αναζητάς ένα ελληνικό θρίλερ με ρυθμό, βάθος και πλοκή που χτίζεται υπομονετικά ως τη λύτρωση, τότε οι Αδέσποτες Σκιές είναι μια ανάγνωση που αξίζει.
5. Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη, Άννα Φωτίου, Εκδόσεις ΕΞΗ
Η Από φλόγες η Κρήτη ζώσμενη της Άννας Φωτίου είναι ένα καθηλωτικό ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην Κρήτη του 1937 και ξεδιπλώνει την ιστορία μιας οικογένειας που επιχειρεί να σβήσει μια αιματηρή βεντέτα μέσω ενός προδιαγεγραμμένου γάμου — όμως ο έρωτας, ο πόλεμος και η αντίσταση ανατρέπουν τα πάντα. Η συγγραφέας πλέκει με αριστοτεχνικό τρόπο πραγματικά γεγονότα (όπως η μοίρα των Εβραίων στην Κρήτη) με μυθοπλαστικές ιστορίες, όπου ένα ένοχο μυστικό συνδέει το παρελθόν με το μέλλον, ενώ ένα χάλκινο μενταγιόν λειτουργεί ως μίτος αφύπνισης. Η γραφή της είναι ρέουσα και ανθρώπινη, με έντονη δραματική φόρτιση, και αναδεικνύει βαθιές σχέσεις, αγώνες και αλλαγές ψυχών μέσα από έναν συνδυασμό έρωτα, ιστορίας και συλλογικής μνήμης.
6. Η παλιά αρχοντογειτονιά, Στέλιος Λιθοξοΐδης, Εκδόσεις Συμπαντικές διαδρομές
Το μυθιστόρημα «Η παλιά αρχοντογειτονιά» του Στέλιου Λιθοξοΐδη αφηγείται την εμπειρία του Γρηγόρη, ενός νεαρού δασκάλου που αφήνει τη Θεσσαλονίκη για μια Τάξη Υποδοχής στην Αθήνα, και ανακαλύπτει ότι η «παλιά αρχοντογειτονιά» του κέντρου δεν έχει καμία σχέση με την όμορφη αστική νοσταλγία των παλιών ελληνικών ταινιών – ούτε οι άνθρωποι που συναντά προσπάθειες να καλύψουν τις λεπτές γραμμές μεταξύ αλήθειας και ψέματος, φωτός και σκιάς. Αξίζει να το διαβασει κανείς για την πολυφωνία και τις κοινωνικές προεκτάσεις του – από τα ζητήματα ένταξης μεταναστών και τη φτώχεια έως την εγκληματικότητα και τη διάβρωση θεσμών – όλα φωτισμένα μέσα από την καθημερινή ζωή και τις ποιητικές μεταφορές του αστικού τοπίου, που συγκρίνουν μειωμένα την πόλη με την επαρχία, φέρνοντας σε πρώτο πλάνο τον φόβο, την ελευθερία επιλογών και τη διαφθορά των θεσμών. Είναι ένα νουάρ μυθιστόρημα με ανθρώπινη αισθητική και κοινωνικό βάθος, σημείο συνάντησης διαφορετικών οπτικών, που ξεφεύγει από τη μονοδιάστατη προσωπική αφήγηση και φτάνει να γίνει ένας καθρέφτης της σύγχρονης πόλης και των παθών της.
Ποίηση
- Σκουριά, Ηλίας Φραγκάκης, Εκδόσεις Ενύπνιο
Το Σκουριά του Ηλία Φραγκάκη είναι μια λιτή αλλά πλήρως συμπυκνωμένη ποιητική συλλογή, όπου ο συγγραφέας—κοινωνιολόγος, μουσικός και σκηνοθέτης—συνδυάζει τις τέχνες για να εξερευνήσει την έννοια της φθοράς και του χρόνου μέσω της ποίησης. Η «σκουριά» δεν είναι απλώς υλικό φαινόμενο, αλλά μεταφορική δύναμη που διαβρώνει ψυχές, σχέσεις και μνήμες: τα ποιήματα λειτουργούν σαν καθρέφτης μιας εσωτερικής αποδόμησης, ενός προσωπικού ρήγματος που ωστόσο μιλά στην καθολική ανθρώπινη εμπειρία.
2. Γυναικών τε, Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης, Εκδόσεις Εύμαρος
Το «Γυναικών τε» του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη αποτελεί μια σκηνή οδύνης, λατρείας και κακοποίησης μέσα από την ποιητική συν-ομιλία με το κενό, την άλλη, την απουσία — να (ξανά)μιλήσει για τη γυναικεία ύπαρξη, συχνά τραυματισμένη, μέσα από ένα εσωτερικό μοίρασμα που ξεπερνά τα όρια της εμπειρίας και τα μεταμορφώνει σε συλλογικό πρόταγμα. Με λιτή, αλλά φορτισμένη γραφή, το βιβλίο συνομιλεί με τις σιωπές και τις φωνές της γυναικείας εμπειρίας, αναδεικνύοντας πώς η λατρεία και η βία συνυπάρχουν, πώς η θετική επιβολή της παρουσίας μπορεί να γίνει τρόπος κάθαρσης — μια πρώτη ύλη για στοχασμό πάνω στην ετερότητα, τη σχέση εξουσίας και τη μεταμόρφωση του σώματος και της ψυχής. Ένας μικρός τόμος, αλλά σημαντικός για όσους αναζητούν ποιητική αλήθεια και κοινωνική ευαισθησία στην ελληνική σύγχρονη λογοτεχνία
BONUS: Βύσσινο γλυκό με δόσεις ευτυχίας, Κωνσταντίνα Τσιπούκκα Ελπιδοφόρου, Εκδόσεις Ευγνώμων
Το Βύσσινο γλυκό με δόσεις ευτυχίας είναι μια συγκινητική συλλογή διηγημάτων/ποιημάτων σε τσέπης που αφηγείται μικρές αλλά βαθιές στιγμές ανθρώπινης ευτυχίας και στοχασμού· δημιουργεί ένα «όνειρο σε συσκευασία τσέπης», όπως χαρακτηρίστηκε, που «σε βάζει σε σκέψεις, σε συγκινεί και σε ταξιδεύει». Η Κωνσταντίνα Ελπιδοφόρου Τσιπούκκα, μέσα σε λίγες σελίδες, εμπνέει μια ατμόσφαιρα που μοιάζει με γλυκό βύσσινο—γλυκό, αλλά με υπόνοια οξύτητας—δίνοντας «δόσεις ευτυχίας» σε στιγμές καθημερινότητας που φωτίζουν το συναίσθημα και γεννούν ενδοσκόπηση. Είναι ιδανικό για όσους αναζητούν μια σύντομη, όμορφη, συναισθηματική αναπνοή μέσα στην καθημερινή βιασύνη.